Zapach pączków unosi się w powietrzu, Twoje myśli krążą wokół idealnie puszystego ciasta i aromatycznego nadzienia, a do najlepszych cukierni w mieście ustawiają się kolejki? Tłusty czwartek to wyczekiwane święto wszystkich łasuchów. Kiedy w 2025 roku będziemy mogli bezkarnie oddać się słodkim uciechom i jak najlepiej wykorzystać ten wyjątkowy dzień? Sprawdź, ponieważ to ruchome święto!
Tłusty czwartek – jaka jest historia święta wszystkich łasuchów?
Tłusty czwartek to dzień, na który z niecierpliwością czekają wszyscy miłośnicy słodkości. To symboliczne rozpoczęcie ostatniego tygodnia karnawału, tuż przed Środą Popielcową, która rozpoczyna Wielki Post w Kościele Katolickim. Nie każdy jednak wie, skąd wziął się ten zwyczaj i jaka jest jego historia.
Jak się okazuje, początki tłustego czwartku sięgają czasów pogańskich, kiedy to obchodzono huczne święta związane z pożegnaniem zimy i powitaniem wiosny. Był to czas radości, obfitości i beztroskiej zabawy. Ucztowano, jedząc tłuste mięsa i pijąc wino, a na stołach królowały tłuste placki z ciasta chlebowego, nadziewane słoniną lub boczkiem. Niektórzy historycy wskazują na podobieństwo tłustego czwartku do rzymskich saturnaliów, czyli świąt ku czci boga Saturna, obchodzonych w okresie przesilenia zimowego. Był to czas swobody, uczt i zabaw.
W Polsce tłusty czwartek ma bogatą tradycję, która ewoluowała na przestrzeni wieków. W czasach staropolskich obchody te były znacznie bardziej huczne i o wiele dłuższe niż dzisiaj – w wielu miejscach odbywały się zabawy, tańce i biesiady, podczas których jedzono tłuste mięsa, słoninę i pito alkohol.
Tłusty czwartek 2025 – kiedy wypada?
Tłusty czwartek to święto ruchome, co oznacza, że jego data zmienia się co roku. Jest on zawsze ostatnim czwartkiem przed rozpoczęciem Wielkiego Postu, czyli 40-dniowego okresu przed Wielkanocą. Aby obliczyć datę tłustego czwartku, trzeba znać datę Wielkanocy, która również jest świętem ruchomym. W 2025 r. wypada ona 20 kwietnia, tak więc po odjęciu okresu Wielkiego Postu oraz tygodnia poprzedzającego Środę Popielcową otrzymujemy datę 27 lutego.
Najciekawsze tradycje związane z tłustym czwartkiem
Z tłustym czwartkiem wiąże się wiele ciekawych tradycji i ludowych przesądów. Najważniejszym z nich jest bez wątpienia „obowiązek” zjedzenia pączka. Według ludowych wierzeń, kto w tłusty czwartek nie zje choćby jednego pączka, ten przez cały rok będzie miał pecha. I odwrotnie: im więcej się zje, tym większa szansa na powodzenie i szczęście. Co ciekawe, każdy region ma swoje tradycje związane z tym dniem. Np. na Kujawach popularne było pieczenie specjalnego ciasta drożdżowego zwanego „babą”. Była to duża, okrągła bułka, którą dzielono między domowników. Natomiast w Małopolsce tłusty czwartek był też „Combrem” lub „Combrowym Czwartkiem” – nazwa ta pochodzi od nazwiska legendarnego, niezwykle surowego burmistrza Combra, którego śmierć wywołała wielką radość, a jej kolejne rocznice były okazją do hucznych zabaw i ucztowania.
Pączki i nie tylko – co jemy w tłusty czwartek?
Tłusty czwartek kojarzy się przede wszystkim z pączkami, do których w tym dniu ustawiają się wyjątkowo długie kolejki. Jednak dawne pączki znacznie różniły się od słodkości, które znamy dzisiaj. Początkowo były to raczej kulki z ciasta chlebowego, smażone na smalcu i nadziewane słoniną lub boczkiem. Z biegiem czasu zaczęto dodawać do nich konfitury i inne słodkie nadzienia. Dziś wybór jest tak duży, że trudno zdecydować się tylko na jeden rodzaj.
Obok pączków, na stołach królują również faworki, zwane chrustem, chruścikami czy kreplami (szczególnie na Śląsku). To cienkie, kruche ciastka smażone na głębokim tłuszczu i posypane cukrem pudrem. Ich delikatna struktura ma symbolizować ulotność karnawałowej zabawy.
Oprócz pączków i faworków można sięgnąć też po inne słodkości:
Ptysie i eklerki – delikatne ciastka z ciasta parzonego, wypełnione kremem (np. bitą śmietaną, kremem budyniowym) i polane lukrem lub czekoladą. Są lekkie i bardzo smaczne.
Churros – hiszpański specjał nieco przypominający pączki. To smażone na głębokim oleju ciasto parzone w kształcie gwiazdek lub pręcików, posypane cukrem i cynamonem. Często podawane z gorącym sosem czekoladowym.
Racuchy – podobne do pączków, ale często mniejsze i bez nadzienia, posypane cukrem pudrem.
Bliny (naleśniki drożdżowe) – grube, puszyste naleśniki, które można podawać z różnymi dodatkami, zarówno słodkimi (np. dżem, owoce, miód), jak i słonymi.
Smakołyki te możesz zrobić samodzielnie lub zamówić. Jeśli skorzystasz z Programu PAYBACK możesz kupić wybrane rodzaje pączków np. w sklepach Carrefour i przy okazji zgarnąć punkty PAYBACK! Aby środki poprawnie zapisały się na Twoim koncie, wejdź do sklepu za pośrednictwem aplikacji.
